CƯỚP BIỂN VÙNG BIỂN PHÍA NAM

Bãi cạn Scarborough nằm trong vùng đặc quyền kinh tế của Philippines Ảnh: Phils Star

Tác giả: Simon Galicki từ Sài Gòn

Người dịch: Lê Văn Tuynh

25-06-2014

Lời tựa: Như châu Âu trông Ukraina, vùng Viễn Đông hồi sinh mâu thuẫn cũ. Diễn viên của mình là Trung Quốc và Việt Nam, là các đối thủ xưa-nay. Đông Nam Á sau tranh chấp của họ với sự gia tăng lo lắng.

Một số người tin rằng cuộc xung đột Trung-Việt là một trong những mối đe dọa lớn nhất đối với an ninh ở Đông Á – như trước kia vấn đề phức tạp của Bắc Triều Tiên, tranh chấp Nhật-Nga ở đảo Kurile hoặc sự cạnh tranh của Trung Quốc và khu vực Châu Á-Thái Bình Dương của Mỹ.

Châu Á “cổ họng chiến lược”

Mặc dù các diễn viên chính trong vụ tranh chấp, mà cốt lõi của ganh đua là sự phân chia phạm vi ảnh hưởng trong Biển Đông – là Trung Quốc và Việt Nam, cũng như sự quan tâm của một số nước khác, Philippines, Đài Loan, Malaysia và Vương quốc Hồi giáo Brunei. Và mặc dù vào năm 1992 Trung Quốc đã công bố toàn bộ diện tích Biển Đông và lãnh hải là của họ, trong đó bao gồm cả phần của bạn và phần của người khác.

Trục chính của cuộc xung đột liên quan đến Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa. Trong hải phận các quần đảo này quả thực rất giàu dầu mỏ và khí đốt. Ngoài ra, Biển Đông có tầm quan trọng chiến lược lớn là: không chạy qua các tuyến đường thương mại quan trọng. Khu vực châu Á-Thái Bình Dương đang trở thành một trung tâm kinh tế toàn cầu – trong khi đó, người điều khiển các eo biển Malacca, Sunda và Makasarską, cũng có thể kiểm soát nền kinh tế của khu vực.

Đặc biệt, eo biển Malacca là một thế giới đường thủy quan trọng – được so sánh với eo biển Hormuz giữa Iran và bán đảo Ả Rập, “chiến lược cổ họng” để cung ứng dầu (và còn cho thương mại toàn cầu về nguyên liệu thô).

“Nguy cơ xung đột và rối loạn lưu thông hàng hóa sẽ có tác động không thể đoán trước về các nền kinh tế trong khu vực và thế giới. Nó thậm chí có thể đảo ngược xu hướng rời khỏi nền kinh tế toàn cầu từ cuộc khủng hoảng, “- Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng của Việt Nam cho biết tại Diễn đàn Kinh tế Thế giới Đông Á tại thủ đô của Philippines vào cuối tháng. Tôi nhớ rằng có đến hai phần ba thương mại thế giới đi qua Biển Đông. 

Căn cứ dã chiến

Căng thẳng bắt đầu vào đầu tháng năm. Sau đó, người Trung Quốc kéo ra và lắp đặt ngoài bờ biển của quần đảo Hoàng Sa đang tranh chấp giàn khoan khổng lồ “Hải Dương 981″ và công bố công việc sẽ bắt đầu vào tháng Tám.

Quần đảo Hoàng Sa là một quần đảo của các bãi đá gần như không có người ở – 330 km về phía nam đảo Hải Nam của Trung Quốc và 320 km về phía đông của bờ biển Việt Nam. Sử học Trung Quốc cho rằng các thủy thủ Trung Quốc phát hiện ra chúng vào 2000 năm trước đây. Bút chiến Việt Nam nói rằng lãnh hải các đảo do tổ tiên của họ tìm ra và cai quản. Tôi chỉ ra một thực tế rằng những hòn đảo là một phần mở rộng tự nhiên của thềm lục địa của Việt Nam.

Tranh chấp “biên giới” của cả hai nước diễn ra trong một thời gian dài – điều đó không ngăn cản Bắc Kinh có mặt ở Hà Nội để hỗ trợ những người cộng sản trong cuộc chiến của họ với dân chủ miền Nam Việt Nam (được hỗ trợ từ của Hoa Kỳ). Nhưng vào năm 1974, đã có một cuộc xung đột vũ trang ngắn xung quanh quần đảo Hoàng Sa. Hải quân Trung Quốc giành quyền kiểm soát quần đảo Hoàng Sa (Paracelski) sau đó. Năm 1979, có một làn sóng can thiệp của Việt Nam ở Campuchia, cùng năm xảy ra một cuộc chiến tranh biên giới đẫm máu giữa Trung Quốc và Việt Nam đã giết chết hàng chục ngàn người. Năm 1988, Bắc Kinh và Hà Nội đã chiến đấu một trận hải chiến ngắn ngoài khơi bờ biển của quần đảo Trường Sa, mà kết thúc chiến thắng thuộc hạm đội Trung Quốc.

Ngày nay Hà Nội nhanh chóng yêu cầu ngừng xâm lấn. Thủ tướng Nguyễn Tấn Dũng nói với hãng tin Reuters rằng “Việt Nam mạnh mẽ sẽ bảo vệ chủ quyền của mình.” Một số tàu Việt Nam đã cố gắng để ngăn chặn Trung Quốc, nhưng Bắc Kinh điều đến khu vực đội tàu mạnh hơn: hơn một trăm tàu. Nhưng ở Việt Nam có tin đồn về việc ngư dân Việt Nam bị giết,cả tàu thuyền của họ bị đánh chìm mà chính quyền im lặng.

Bắc Kinh ngay lập tức cáo buộc Hà Nội tăng thêm căng thẳng trong khu vực. “Xuyên tạc sự thật, vu khống Trung Quốc và mang lại những lời buộc tội vô lý” – một phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Trung Quốc cho biết. – “Ai vẫn còn xâm hại chủ quyền của nước khác? Ai gây ra căng thẳng trên biển? Người trên trái đất, phá hủy hòa bình và ổn định ở Biển Đông? Các sự kiện tự nói sự thật” .

Chống Trung Quốc hay chống chính phủ?

Nhưng trên biển, cảnh xô đẩy vẫn chưa kết thúc.

Ở Việt Nam Cộng sản, nơi mà người dân không thể tiến hành tự thu thập và chứng minh chính sách hiếu chiến của Trung Quốc, đã khơi dậy lòng yêu nước chống Trung Quốc được chính phủ ngầm bật đèn xanh.

Kế đến,đám đông người Việt Nam đến các nhà máy của Trung Quốc và cả những nơi được coi là của người Trung Quốc, nhưng trên thực tế có Đài Loan, Singapore và Hàn Quốc.Nếu không có sự can thiệp của công an, thì đã không có bạo loạn,đụng độ với công nhân Trung Quốc, phá hoại, trộm cắp, đốt phá và phá hủy các nhà máy. Ước tính ít nhất có 20 người bị giết và hàng trăm người bị thương.

Sau các cuộc bạo loạn, chính quyền Việt Nam đã bắt giữ khoảng 600 người, và Trung Quốc sơ tán từ Việt Nam về 3000 công nhân của mình; hàng ngàn người đã chạy sang nước láng giềng Campuchia cũng có. Bộ trưởng Ngoại giao Trung Quốc Wang Yi kêu gọi Hà Nội để ngăn chặn các bài phát biểu thù địch.

Ở Việt Nam, người loan tin về mọi việc chỉ có các blogger bất đồng chính kiến, mà có lẽ đó là các nguồn đáng tin cậy duy nhất của tin tức từ Việt Nam. Hai trong số họ, nổi tiếng nhất – Nguyễn Hữu Vinh và Minh Nguyễn Thị Thúy – đã bị bắt giữ. Xem báo chí và bật truyền hình của chính phủ vẫn không thể hiểu sự im lặng của Việt Nam. Không có cách nào để thông báo về các cuộc mít tinh,biểu tình yêu nước “tự phát”. Có lẽ điều đó chỉ đổ thêm dầu vào lửa trong mối quan hệ nhà nước phong kiến với người dân.

- Chính phủ ngậm miệng ăn tiền, bởi vì họ đã bán sạch choTrung Quốc một nửa đất nước và nhồi túi riêng của họ. Nó là một con rối tham nhũng của Bắc Kinh, vì vậy người dân Việt Nam không thích .Một doanh nhân 30 tuổi đến từ Hà Nội muốn giấu tên cho biết: – Ít nhất tôi nghĩ rằng người dân bình thường,rất tiếc, những người hướng sự tức giận của họ chống lại các ông chủ, kết quả dẫn đến hàng chục nghìn việc làm đã bị mất và lúc đó chỉ có người nghèo Việt Nam thấm thía. Dân tộc nổi giận với chính phủ vì thiếu một phản ứng cụ thể với các chính sách của Trung Quốc. Về phía mình, chính phủ sợ rằng mọi chuyện với Trung Quốc có thể quay sang chống lại chính phủ trong lĩnh vực nội bộ – anh nói thêm. 

Còn những gì về Việt Nam?

Với 90 triệu dân dưới chế độ như Việt Nam, các cuộc phản kháng cương quyết và cảnh lộn xộn là một chấn động trên thang điểm chưa từng thấy trong nhiều năm. Sức mạnh ngầm cho phép công chúng bày tỏ sự thất vọng về lòng yêu nước, đồng thời thất vọng về các vụ cướp chưa từng thấy ở đây và thậm chí về các vụ giết người tội lỗi của công nhân Trung Quốc. Cùng một lúc, nhà cầm quyền không thông báo cho công chúng về những sự kiện này, cố gắng che giấu sự thật.

Trong khi điều này có thể là một ý kiến ​​cực đoan, có vẻ như nhiều người Việt Nam xem xét các cuộc xung đột hiện nay với Trung Quốc như một khúc dạo đầu cuộc xung đột mở với chính quyền của mình, bất lực và tham nhũng – ở đây đặc biệt là đối với những người trẻ, và họ chiếm đa số dân số trẻ. Người ta cảm thấy bị lừa dối và bị xô đẩy như kẻ thù lớn mạnh và truyền kiếp, Trung Quốc, cũng như Đảng Cộng sản riêng của họ, đất nước bị cảnh sát và mật vụ bêu xấu. Ngày nay tại đây thường có các nhận định, các ý kiến ​​so sánh hành vi của Trung Quốc ở Biển Đông với hành động của Nga ở Crimea (Crưm của Ukraina).

- Tôi nghĩ phản ứng yếu nhược của chính phủ Việt Nam xuất phát từ vị thế bị động và tâm lý lo sợ sức mạnh quân sự của Trung Quốc – người bất đồng chính kiến ​​nổi tiếng 32 tuổi và là blogger Nguyễn Thanh Paulo cho biết. – Đặc biệt, chính phủ cảm thấy cô đơn và bất lực trên trường quốc tế. Ngoài ra, nội bộ đảng cộng sản Việt Nam không thống nhất được thái độ đối với chính quyền Trung Quốc, bị phân hóa bởi một bên gắn liền lợi ích với Trung Quốc và một bên gắn lợi ích với các giá trị phương Tây

Anh tin rằng cách duy nhất cho Việt Nam hôm nay sẽ là một liên minh với Mỹ và dần dần đưa đất nước theo hướng dân chủ hơn – điều đó có thể làm cho đất nước lớn mạnh hơn. Tất nhiên, chúng ta sẽ không nghe thấy một ý kiến ​​như vậy trên phương tiện truyền thông của chính phủ.

Tiếp theo sẽ là gì? Rất khó để dự đoán. Một điều chắc chắn: nếu tình hình ở Biển Đông, để giải quyết được, ta sẽ cảm thấy cả thế giới, dân chủ và phi dân chủ.

Trung Quốc: cuộc chiến cướp đảo

Quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa không phải là vùng biển châu Á duy nhất – ở phía Nam và đông Đông – trong số đó Bắc Kinh vẫn chưa giải quyết tranh chấp với các nước láng giềng. Một cách chính xác hơn: không chỉ là những hòn đảo, mà còn là các vùng biển xung quanh có thể giàu tài nguyên.Thêm vào đó, không chỉ có nguyên liệu (dầu mỏ và khí đốt) và thủy sản,mà diễn ra ở đây còn là địa chính trị và uy tín.

Các chuyên gia cho rằng trong nhiều năm, Trung Quốc đã cố tình leo thang xung đột lâu dài lãnh thổ, đất và biển, lịch sử biện minh cho yêu cầu của mình – rằng khu vực tranh chấp đã từng thuộc về Trung Quốc hoặc từng là nơi sinh sống của người Trung Quốc,điều thường diễn ra một vài trăm năm trước …

Và vì vậy, cách đây vài tháng đã có một sự leo thang chính trị và quân sự trong quan hệ của Bắc Kinh-Tokyo, may mắn là đã không kết thúc bằng cuộc đối đầu vũ trang – mặc dù đôi khi tàu bè và máy bay của hai nước xích lại gần nhau ở khoảng cách nguy hiểm gần. Tranh chấp quần đảo Senkaku (cách gọi của người Nhật) hay Điếu Ngư (cách gọi của Trung Quốc khi họ muốn). Dưới đáy biển xung quanh các đảo đá và không có người là trữ lượng dầu khí. Các đảo thuộc về Nhật Bản từ cuối thế kỷ XIX; sau năm 1945 dưới sự kiểm soát của Hoa Kỳ, trong năm 1972, Hoa Kỳ đã cho họ một lần nữa tại Nhật Bản. Trong khi đó, Trung Quốc -cũng như chính phủ của Đài Loan tuyên bố – đó là lãnh thổ lịch sử Trung Quốc, như các tài liệu đầu tiên bằng văn bản về các quần đảo này là do các thủy thủ Trung Quốc (năm 1372) viết, và kể từ thế kỷ thứ mười sáu, hòn đảo này đã được xác định trên bản đồ như Trung Quốc.

Đòi hỏi của Trung Quốc đã vấp phải đòn đáp trả áp đảo không chỉ của Nhật Bản: trong chuyến đi tháng Tư đến châu Á, Tổng thống Barack Obama khẳng định rằng hiệp ước an ninh Mỹ-Nhật Bản cũng áp dụng đối với quần đảo Senkaku.

WP

——

Nguyên bản bài báo tiếng Ba Lan.

Piraci mórz południowych

Gdy Europa patrzy na Ukrainę, na Dalekim Wschodzie odżywa stary konflikt. Jego aktorzy to Chiny i Wietnam, starzy-nowi rywale. Azja Wschodnia obserwuje ich spór z coraz większym niepokojem.

Szymon Galicki z Ho Chi Minh

Niektórzy uważają, że konflikt chińsko-wietnamski to jedno z największych zagrożeń dla bezpieczeństwa w Azji Wschodniej – obok takich problemów jak nieprzewidywalność Korei Północnej, japońsko-rosyjski spór o Kuryle czy rywalizacja Chin i USA o region Azji i Pacyfiku.

Azjatyckie „gardło strategiczne”

Choć głównymi aktorami w tym sporze – gdzie kością niezgody jest podział stref wpływów na Morzu Południowochińskim – są Chiny i Wietnam, w grę wchodzą także interesy kilku innych krajów: Filipin, Tajwanu, Malezji i Sułtanatu Brunei. I choć w 1992 r. Chiny ogłosiły cały obszar Morza Południowochińskiego swoimi wodami terytorialnymi, to za swoje (lub częściowo swoje) uważają je także inni.

Główna oś konfliktu dotyczy Wysp Paracelskich i Spratly. Na obszarze tych archipelagów są bowiem bogate złoża ropy i gazu. Ale także samo Morzu Południowochińskim ma duże znaczenie strategiczne: przebiegają przez nie ważne szlaki handlowe. Region Azji i Pacyfiku staje się dziś centrum światowej gospodarki – tymczasem kto kontroluje cieśniny Malakka, Sundajską i Makasarską, ten może kontrolować również gospodarkę regionu.

Zwłaszcza cieśnina Malakka jest niezwykle istotnym światowym szlakiem wodnym – porównuje się ją do cieśniny Ormuz między Iranem i Półwyspem Arabskim, tego „strategicznego gardła” dla przepływu ropy (i tym samym dla światowego handlu tym surowcem). 

„Ryzyko konfliktu zdezorganizuje olbrzymi napływ towarów i będzie mieć nieprzewidywalny wpływ na gospodarki w naszym regionie i na świecie. Może to nawet odwrócić trend wychodzenia globalnej gospodarki z kryzysu” – mówił wietnamski premier Nguyen Tan Dung na Światowym Forum Ekonomicznym Azji Wschodniej w stolicy Filipin pod koniec maja. I przypomniał, że aż dwie trzecie światowego handlu przechodzi przez Morze Południowochińskie. 

Przeholowana platforma

Napięcie zaczęło się na początku maja. Wtedy to Chińczycy przyholowali i zainstalowali u wybrzeży spornych Wysp Paracelskich ogromną platformę wiertniczą „Haiyang 981” i zapowiedzieli, że w sierpniu zacznie pracę.

Wyspy Paracelskie to archipelag prawie bezludnych, skalistych wysepek – 330 km na południe od chińskiej wyspy Hainan i 320 km na wschód od wybrzeża Wietnamu. Chińscy historycy twierdzą, że to chińscy żeglarze odkryli je i zagospodarowali 2000 lat temu. Wietnamczycy polemizują, kolonizację wysp przypisując swoim przodkom. I wskazują na fakt, że wyspy są naturalnym przedłużeniem ich szelfu kontynentalnego.

Spory „graniczne” obu państw trwają od dawna – co nie przeszkadzało Pekinowi wspierać komunistów z Hanoi w ich wojnie z demokratycznym Wietnamem Południowym (popieranym z kolei przez USA). Ale już w 1974 r. doszło do krótkiego konfliktu zbrojnego wokół archipelagu. Marynarka chińska zdobyła wtedy kontrolę nad Wyspami Paracelskimi. W 1979 r., na fali wietnamskiej interwencji w Kambodży, doszło do krwawej wojny granicznej między Chinami i Wietnamem – zginęło kilkadziesiąt tysięcy ludzi. W 1988 r. Pekin i Hanoi stoczyły jeszcze jedną krótką bitwę morską u wybrzeży Wysp Spratly, która zakończyła się wygraną floty chińskiej. 

Teraz Hanoi natychmiast zażądało przerwania prac przy platformie. Premier Nguyen Tan Dung poinformował agencję Reutera, że „Wietnam będzie zdecydowanie bronić swej suwerenności”. Kilka wietnamskich okrętów usiłowało przeszkodzić Chińczykom, lecz Pekin skierował w ten rejon flotyllę znacznie silniejszą: ponad sto jednostek. Skończyło się na oblewaniu okrętów wietnamskich z działek wodnych i wzajemnych próbach taranowania. Ale w Wietnamie plotkowano o zabijaniu wietnamskich kutrów rybackich i zatapianiu ich kutrów, o czym miały milczeć władze.

Pekin od razu oskarżył Hanoi o podsycanie napięć w regionie. „Przeinaczają fakty, oczerniają Chiny i wysuwają niedorzeczne oskarżenia” – mówiła rzeczniczka chińskiego MSZ. – „Któż ciągle podważa suwerenność drugiego kraju? Kto powoduje napięcia na morzach? Kto, u licha, niszczy pokój i stabilizację na Morzu Południowochińskim? Fakty mówią same za siebie”. 

Antychińskie czy antyrządowe?

Ale na morskich przepychankach się nie skończyło.

W komunistycznym Wietnamie, gdzie ludzie nie mogą ot tak sobie zbierać się i demonstrować, agresywna polityka Chin rozpaliła antychińskie i patriotyczne nastroje – przy cichej aprobacie rządu. I szybko wymknęły się one spod kontroli.

Tłumy Wietnamczyków ruszyły na chińskie fabryki w całym kraju – bądź uważane za chińskie, choć w istocie tajwańskie, singapurskie czy południowokoreańskie. Przy początkowej bezczynności policji doszło do regularnych bitew z ich chińskimi pracownikami, demolowania, okradania, podpalania i niszczenia zakładów. Zginęło co najmniej 20 osób, setki zostały ranne.

Po zamieszkach wietnamskie władze aresztowały ok. 600 osób, a Chiny ewakuowały z Wietnamu około 3 tys. swych pracowników; tysiące uciekły też do sąsiedniej Kambodży. Szef dyplomacji Chin Wang Yi wezwał Hanoi do powstrzymania wrogich wystąpień.

W Wietnamie o tym wszystkim informowali w zasadzie jedynie opozycyjnie nastawieni blogerzy, czyli jedyne prawdopodobnie miarodajne źródło wieści z Wietnamu. Dwaj z nich, najbardziej znani – Nguyen Huu Vinh oraz Nguyen Thi Minh Thuy – zostali aresztowani. Rządowa prasa i telewizja zachowały niezrozumiałe dla Wietnamczyków milczenie. Relacjonowały tylko „spontaniczne” patriotyczne demonstracje, o rozróbach nie było mowy. Być może to tylko dolało oliwy do ognia w feudalnych stosunkach lud-państwo.

– Rząd nabrał wody w usta, bo wysprzedał Chinom połowę kraju i napchał własne kieszenie. Jest skorumpowaną marionetką Pekinu, tak nielubianego przez zwykłych Wietnamczyków – mówi „Tygodnikowi” 30-letni przedsiębiorca z Hanoi, pragnący zachować anonimowość. – A przynajmniej tak myślą prości ludzie, którzy niestety skierowali swój gniew przeciw pracodawcom, w wyniku czego pracę straciło kilkadziesiąt tysięcy i tak biednych Wietnamczyków. Naród jest wściekły na rząd za brak konkretnej reakcji na politykę Chin. Z kolei rząd boi się, że cała sprawa z Chinami może obrócić się przeciwko niemu na arenie wewnętrznej – dodaje. 

Co z tym Wietnamem?

W tak ludnym, bo ponad 90-milionowym reżimie jak Wietnam, radykalne protesty i zamieszki są ewenementem na skalę nie spotykaną od lat. Władza milcząco pozwoliła społeczeństwu wyrazić patriotyczną frustrację, ale zarazem dopuściła do niespotykanych tu rozbojów i nawet mordów na Bogu ducha winnych chińskich pracownikach. Jednocześnie, nie informując społeczeństwa o tych zdarzeniach, próbowała ukryć prawdę.

Choć to być może skrajna opinia, to jednak wydaje się, że wielu Wietnamczyków patrzy na obecny konflikt z Chinami jak na preludium otwartego konfliktu z własnym rządem, bezradnym i skorumpowanym – chodzi tu zwłaszcza o ludzi młodych, a to oni stanowią większość tego młodego społeczeństwa. Ono czuje się oszukiwane i pomiatane tak przez odwiecznego i potężnego wroga, Chiny, jak też przez własną Partię Komunistyczną, trzymającą kraj pod pręgierzem policji i tajnych służb. Nierzadko pojawiają się tu dziś opinie, które porównują zachowanie Chin na Morzu Południowochińskim do rosyjskiej operacji na Krymie.

– Myślę, że reakcja rządu Wietnamu jest słaba, bo to czysto psychologiczny strach wobec wojskowej potęgi Chin – mówi „Tygodnikowi” znany 32-letni dysydent i bloger Paulo Thanh Nguyen. – Zwłaszcza, że rząd czuje się osamotniony i bezbronny na arenie międzynarodowej. Poza tym relacje partii komunistycznych naszych krajów są silne, co niejako kłóci się z otwarciem Wietnamu na Zachód…

Opozycjonista uważa, że jedynym wyjściem dla Wietnamu byłby dziś sojusz z USA i stopniowe prowadzenie kraju w stronę coraz większej demokracji – to może dać krajowi siłę. Takiej opinii nie usłyszymy oczywiście w rządowych mediach.

Co dalej? Trudno przewidzieć. Pewne jest jedno: jeśli sytuacja w regionie Morza Południowochińskiego się nie uspokoi, odczuje ją cały świat, demokratyczny i niedemokratyczny.

Chiny: walka o wyspy

WYSPY PARACELSKIE I SPRATLY to nie jedyne archipelagi na morzach azjatyckich – Południowochińskim i Wschodniochińskim – o które Pekin toczy dziś spór z sąsiadami. A precyzyjniej: nie tylko o wyspy, lecz także o otaczające je akweny morskie, pod którymi mogą znajdować się złoża surowców. Jednak nie tylko o surowce (gaz i ropę) oraz o łowiska ryb tutaj chodzi, lecz również o geopolitykę oraz prestiż.

Eksperci wskazują, że od kilku lat Chiny świadomie eskalują zadawnione konflikty terytorialne, lądowe i morskie, swoje roszczenia uzasadniając historycznie – tym, że sporne obszary należały kiedyś do Chin lub były zamieszkane przez Chińczyków. Rzecz w tym, że zwykle miało to miejsce kilkaset lat temu…

I tak, kilka miesięcy temu doszło do polityczno-militarnej eskalacji na linii Pekin-Tokio, która na szczęście nie zakończyła się starciem zbrojnym – choć czasem okręty i samoloty obu krajów zbliżały się do siebie na niebezpiecznie bliską odległość. Przedmiotem sporu jest archipelag Senkaku (jak zwą je Japończycy) lub Diaoyu (jak chcą Chińczycy). Pod dnem morskim wokół tych skalistych i bezludnych wysepek są złoża ropy. Wyspy należą do Japonii od końca XIX w.; po 1945 r. były pod zarządem USA, w 1972 r. Stany oddały je ponownie Japonii. Tymczasem Chiny twierdzą – podobnie zresztą jak rząd Tajwanu – że to terytoria historycznie chińskie, jako że pierwszą pisemną dokumentację tych wysp mieli sporządzić chińscy marynarze (w 1372 r.), a od XVI wieku wyspy oznaczano na mapach jako chińskie.

Chińskie roszczenia spotkały się ze zdecydowaną ripostą nie tylko Japończyków: podczas swojej kwietniowej podróży po krajach Azji prezydent Barack Obama potwierdził, że amerykańsko-japoński traktat o bezpieczeństwie ma zastosowanie także do wysp Senkaku.

WP