Những kẻ ngậm tăm

“Những kẻ ngậm tăm” lại có thể xem là một trích đoạn của quyển nhật ký 
mang tên “Nhật ký trong trại tâm thần.” Người viết quyển nhật ký này 
từng được/bị điều trị 30 tháng, tại Trại Thần Kinh Tâm Lý – Tổng Y Viện Cộng Hòa 
của Quân Lực Việt Nam Cộng Hòa, trước năm 1975.

Bệnh viện rộng rinh: những lối nẻo, khu trại, nhà nguyện, quầy thuốc, quầy hàng ăn uống… Bệnh nhân không được đi lại tùy tiện, ít nhất, theo tôi biết, những bệnh nhân trại tâm thần. Ấy tuy nhiên anh chàng trung úy Biệt Động Quân nằm giường số 10 vẫn thoát ra, ngang nhiên đi lại dưới những vòm cây, đọc thơ Nh Tay Ngàn, và cuối cùng, rình rập gì đấy ở khu vực Nhà Vĩnh Biệt.

Tôi cũng thoát ra, rình rập trước cửa quầy hàng ăn uống. Những chàng trai phong nhã, những cô gái xinh đẹp ra vào tấp nập; họ là những thân nhân của người bệnh. Và khi ở quầy hàng ăn uống đi ra, họ gặp tôi bất ngờ, hoặc tôi đưa bàn tay đẩy cây tăm vào sâu trong miệng họ, hoặc tôi rút chúng ra khỏi miệng họ, liệng xuống đất. Họ, ít ra là một số đáng kể trong họ, luôn luôn ngậm cây tăm trên miệng khi bước ra khỏi quầy hàng ăn uống, thủng thẳng bước ra và còn đi dong dạo trên những lối nẻo đầy tàng cây bóng mát của bệnh viện.

Tôi vẫn tự hỏi, họ còn tiếp tục ngậm cây tăm đến bao giờ, nếu họ không gặp tôi, hoặc nếu tôi không hành động? Thường họ phản ứng dè dặt, thậm chí -từ này tôi không ưa, chẳng biết tại sao- không có phản ứng. Có thể họ cho rằng tôi điên khùng nên họ không chấp, hoặc họ quá ngạc nhiên sao trên đời có gã điên khùng như vậy, ngạc nhiên tới mức không phản ứng gì được. Tôi quên nói, trên ngực áo bệnh nhân tâm thần đều có ghi tên tuổi, khu trại. Tôi hành động như vậy ngày này tháng nọ mà chỉ bị phiền phức đôi ba lần. Đôi ba lần đó, họ kháng cự: tát tai hoặc đấm trả vào miệng tôi.

Chuyện đó sớm muộn cũng tới tai ông bác sĩ trưởng Trại Thần Kinh Tâm Lý, thiếu tá quân y Hoàng Cầm. Ông cho nhân viên tìm tôi, đúng lúc tôi chuẩn bị tinh thần để tới quầy hàng ăn uống. “Bác sĩ cho gọi chuẩn úy Biệt Đội Kỹ Thuật Đặc Biệt lên văn phòng trại…” Hiển nhiên tôi có tên, nhưng ở trại tâm thần chẳng ai buồn gọi tên bệnh nhân, mà chỉ gọi tên binh chủng, đơn vị quân đội của bệnh nhân ấy; làm như cả binh chủng đơn vị quân đội của bệnh nhân điên, đều điên hết.

Tôi nói với ông bác sĩ trưởng trại lý do tôi hành động như vậy. Về chuyện cây tăm.

- Tôi cần cho họ bài học, rằng ngậm tăm mãi trên miệng sau khi đã sử dụng xong cây tăm, là vô giáo dục.

- Chỉ ngậm tăm thôi, mà anh bảo họ là vô giáo dục?

Tôi gật đầu, rất dứt khoát:

- Thưa bác sĩ, thứ nhất, cây tăm chỉ để xỉa răng. Nó không thể tại vị mãi ở cửa miệng. Nó chẳng sạch sẽ gì nữa, vì nó đã tiếp xúc với những thứ cặn bã trong kẽ răng. Thứ hai, phải hiểu rằng, về cái khoản ăn sáng, điểm tâm của họ, nhiều người không thể có, họ chẳng nên khoe ra cái điều kiện hơn người của họ, qua trung gian là cây tăm trên miệng.

Ông bác sĩ nghe tôi giải thích xong, nói với cô y tá:

- Bệnh nhân bị dị ứng kỳ quặc, cụ thể là cây tăm.

Tôi phản đối:

- Thưa bác sĩ, tôi không dị ứng với cây tăm. Tôi có phản ứng với những ai cứ ngậm mãi cây tăm, phải nói chính xác như vậy.

Sau lần gặp bác sĩ trưởng trại, tình hình có khó khăn hơn, nhưng tôi vẫn thoát ra được khỏi trại khi tôi muốn. Có lúc tôi chán ngán tuyệt vọng, tự nhủ: “Chẳng thay đổi được gì họ, những vị ngậm hoài cây tăm, họ rất lì lợm, bảo vệ bằng được cái mà họ cho là đức tính ấy.” Nhưng dù sao tôi cũng phải thoát ra vài ba giờ trong ngày. Tôi sẽ điên lên nếu suốt ngày cứ gặp các bạn cùng trại, mặc dù cũng có gì đấy gọi là mối cảm thông giữa tôi với một hai người trong số đó. Tôi không thể ghét bỏ anh chàng thiếu úy Tiểu Đoàn Trâu Điên nội tạng bùng cháy, nằm giường số 1 ở ngay cửa ra vào. Anh ta nhập viện đã gần một năm nay, ngày nào trong nội tạng anh ta cũng có đám cháy. “Nước! Nước!…,” anh ta cầu cứu van nài dọa nạt tùy theo mỗi trường hợp, hết thảy bệnh nhân trong phòng, ai mà chẳng phải ra vào, qua cái cửa phòng, đưa nước cho anh ta, nói chung là đưa chất lỏng, những dung dịch nước, để anh ta chữa cháy. Riêng có tôi thì anh ta không kêu đòi gì cả, tôi chỉ có thứ chất lỏng duy nhất: những chai cồn 90 độ trong túi áo. Anh ta chẳng điên gì đưa thêm vào nội-tạng-bùng-cháy, chất sẵn sàng bùng cháy đó. Hoặc giả anh ta có mối cảm thông với tôi, cũng giống anh ta, một thứ bệnh hoang tưởng cao độ. Thật ra tôi bị những con vi trùng ám ảnh. Lúc nào tôi cũng phải sát trùng bằng cồn 90 độ, bôi lên khắp những chỗ quần áo không che được. “Sao anh không mang khẩu trang?” Cô y tá hỏi tôi. Tôi nói với cô y tá cái đó khá vô ích. Nếu nó ích dụng thật sự, tôi sẵn sàng vứt bỏ cảm giác khốn khổ mang nó trên mặt, nó khá giống… “Anh chỉ nói bậy bạ,” cô y tá đỏ bừng cả mặt, “mang khẩu trang để chống ô nhiễm chứ.” Cô y tá muốn cải chính cho khẩu trang, nó không hề giống cái gì ấy trong ý nghĩ của tôi.

Có thể vì chuyện dị ứng với cây tăm, một thời gian không lâu sau đó tôi được xuất viện. Các bác sĩ đủ lý do cho rằng, ngoài chứng bệnh hoang tưởng, tôi còn có mầm mống nổi loạn, vượt ngoài phạm vi điều trị của Trại Thần Kinh Tâm Lý.

Đêm cuối cùng trong Trại Thần Kinh Tâm Lý, tôi không thể ngủ. Tôi đi lại nhìn ngó các thứ ở đây, những gì tôi sẽ chẳng còn gặp lại được nữa: những chàng điên khùng, cái giường sắt hoen gỉ, bàn ghế, cái tủ sắt cũng hoen gỉ, những tảng đá nhẫn nại lặng lẽ ngoài vườn, những cô y tá áo blouse trắng toát, tất cả.

Nửa đêm, anh chàng đọc-thơ-Nh-Tay-Ngàn và luôn rình rập gì đấy ở khu vực Nhà Vĩnh Biệt trở về trại, đập cửa ầm ầm phòng trực có cô y tá đang ngủ gà ngủ gật, hối hả kêu lên: “Có bệnh nhân mới nhập viện!”

Trước mặt cô y tá vừa thoát khỏi cơn ngái ngủ, bệnh nhân mới không nói năng gì, nằm cứng đờ như xác chết, vì đích thực hắn là một xác chết. Cô y tá chỉ có phản ứng duy nhất: chạy vào phòng trực, đóng chặt cửa. Tôi tự biết mình không có trách nhiệm, liên can gì, ngoài việc đứng ngó anh chàng đọc-thơ-Nh-Tay-Ngàn hành sự. Anh chàng hì hục lôi cái xác vào phòng bệnh nhân, vừa ngó tôi vừa nói: “Này chàng Oscar Wilde đẹp trai đồng tính, đừng mải lo làm đẹp thế giới, chỉ phát khùng mà thôi…,” tiếp tục lôi cái xác , đưa lên nằm trên giường số 10.

Anh chàng nói với cái xác đã được phủ mền từ đầu tới chân: “Ông bạn nằm đây thế chỗ tôi, còn tôi không thể nằm đây như một cái xác chết.” Anh chàng trung úy Sư Đoàn 18 ở giường số 8 lên tiếng, trong khi anh chàng đại úy Sư Đoàn 5 ở giường số 9 vẫn ngủ: “Ta hóa điên lên rồi!” Anh chàng đọc-thơ-Nh-Tay-Ngàn thản nhiên nói: “Cũng được thôi, hóa điên rồi, thì sẽ không phải hóa điên lên nữa.” Tôi nghe câu nói quen quen, giống câu nói của chàng Hamlet, hoàng tử Đan Mạch.

Ra viện, trở lại với cộng đồng xã hội, hòa nhập với các thứ, tuân theo những chuẩn mực phức tạp và mơ hồ, tôi thật sự bối rối, gần như khủng hoảng. Thân nhân của tôi ai cũng mừng tôi “khỏi bệnh.” Tôi nghĩ, cũng may những người thân thuộc, chắc cùng một “gien” với tôi, không ai ngậm hoài cây tăm. Đặc biệt đứa em khật khùng của tôi, mười tám tuổi, không từng nhìn nhận sự hiện hữu của cây tăm trong đời.

Tôi bị đập tới nhừ tử, nằm bất động gần một buổi ở ga hành khách phi trường Tân Sơn Nhất, có quán ăn sang trọng. Lúc tỉnh dậy, sao mà tôi ao ước trở về nơi chốn cũ. Hình như nơi đấy, những chàng điên khùng, cái giường sắt hoen gỉ…, nơi đấy tôi mới có được trạng thái yên ổn, bình tâm của một thành viên trong gia đình.

Nguyễn Đạt