Friday, December 7, 2012

Chiến tranh Việt Nam và Tôi - Nguyễn Bắc Sơn

Nhị hồng
 

Lòng vui sướng như một chiều nắng tốt

Cầm tay em chầm chậm bước qua sông

Tà áo em buồn trắng đã căng phồng

Những tình ý một đời chưa nói hết
 

Trong thành phố này từ lâu anh vẫn biết

Ở đâu đây còn chảy một dòng sông

Ở đâu đây còn có mặt trời hồng

Có bến tịnh đậu con thuyền trôi nổi
 

Thời tuổi nhỏ đời anh buồn quá đỗi

Nhà anh nghèo ngày không đủ cơm ăn

Mẹ hai tay lau nước mắt nhọc nhằn

Cay đắng quá đàn con đâu có biết
 

Khi lớn khôn nhiều đêm anh hối tiếc

Ðã bao ngày mê mải với văn chương

Nhưng bất tài không viết nổi tình thương

Của người mẹ tóc dài đang nhuốm tuyết
 

Em cũng biết tình yêu anh bát ngát

Và ngây thơ như đồng mía lau say

Biết ngày xưa anh là ngọn gió tây

Thổi quanh quẩn con đường nhà em mỗi tối
 

Ta về với nhau vợ chồng không đám cưới

Khi em thành sương phụ áo màu đen

Anh bán đi chồng sách quí nuôi em

Cuộc tình hai ta sao cũng buồn quá đỗi
 

Khu vườn nhà ta sáng nay có nhiều lá mới

Những lá già rã mục tự hôm qua

Trong lòng anh cũng nở một bông hoa

Ðóa hoa chỉ mỗi mình em ngó thấy 

 

Không có gì để khoan dung

 

Ở các quận miền Bắc

Có nhiều nhà điếm và nhiều trại lính

Nhà tu được người đời tôn kính

Kẻ cầm quyền được người đời nể sợ

Kẻ giàu sang được người đời bợ đỡ

Các cô gái nhà lành được người đời chiều chuộng

Còn các gái điếm được người đời khinh khi

Ta không muốn tranh luận về vấn đề mãi dâm

Tôi chỉ muốn nói lên một điều dễ thấy

Nếu không có các nhà điếm ở bốn quận miền Bắc

Con số các cô nhà lành

Và lường gạt tình yêu

Ðương nhiên sẽ gia tăng

Người đời vốn có thói quen

Khinh rẻ bất cứ ai

Gặp những bất hạnh cùng loại

Tôi nhân danh một kẻ làm thơ

Có một điều khuyên các cô nhà lành

Là trước khi lên giường ngủ

Nên nguyện cầu cho các ân nhân. 

 

Bức bích hoạ về một thành phố ban mai
 

Trong túi quần cậu học trò tiểu học

Có con dế than nồng nàn mùi đất ướt

Gáy lên đi ta

Gáy rung rinh làm rụng những lá me non.

Gáy niềm vui tích tắc trong trái tim chàng
 

Người lính đêm qua đi kích về gác chân lên

Chiếc xe chở đầy những ổ mì vàng nóng hổi

Cười nụ cười đầu tiên trong ngày.

Và bật que diêm đốt thuốc
 

Nhà văn đã hoàn thành tác phẩm

Ðứng ngoài thềm thích thú nhổ những chiếc chân râu

Như người phụ xe

Nhấp từng ngụm cà phê bốc khói
 

Nhân vật trong sách ông ta

Nhiều người chào đời nhiều người đã chết

Nhưng không ai hiểu vì sao mình được sinh ra

 
Vấn đề dở dang này không làm dở dang tác phẩm.

Người đọc chắc sẽ vô cùng thích thú

Dù cũng không hiểu vì sao

 
Những chiếc chân râu đế nhỏ

Trời sinh ra ta để sống

Gáy lên đi anh em

 
 

Những dự tính lãng mạn đầu năm 1970 

Tặng Vĩnh Diên và Ôn Ðăng Khang 

 

Ta sẽ đóng vai kẻ hành khất

Gõ cửa những nhà giàu trong thị xã mỗi sáng mai

Ta mang theo một ống sáo đồng

Cùng quyển kinh Việt Nam

Ta xin tiền

Chia cho các người nghèo trong các ấp

Ta đánh thức

Lương tâm người giàu

Bằng tính lì lợm của ta

 

Ta sẽ đóng vai người thợ thiến

Chuyên môn đi thiến vòi

Những thằng điên

Những chính trị gia

Những kẻ say mê giết người vì lý thuyết

Những nghệ sĩ viễn mơ

Ta thiến tuốt

Không phải những hệ lụy và những thống khổ lớn lao

Của loài người

Phát xuất từ chiếc vòi ấy hay sao?

Người thợ thiến chính là nhà văn hóa lớn

 

Nhưng đây mới là điều ta khát khao nhất

Ước gì ta lên được núi cao

Và tịnh cốc

Ðể đi nốt con đường thiền

Con đường trước mặt

Ôi hạnh phúc,

Bao giờ ta biến thành người?!... 

 

Viết tặng các nhà cách mạng giả hình trong thời đại tôi

 

Trong góc nhà tôi

Sống một chàng dế nhủi

Y cao hứng cất tiếng ca

Ðánh thức những sinh vật vô hình trong đêm tịnh mịch

Y đánh thức luôn tôi

Khi tôi cất tiếng sáo đồng lên thổi

Y im lặng nghe tôi

Giữa tôi và y nảy sinh một tình thân lặng lẽ
 

Trong đáy giếng nhà tôi

Sống một con cá trào già

Những đêm trăng

Dường như y không ngủ được

 

Y bì bõm

Chơi đùa cùng ánh trăng, khí hàn và nước

Tôi ngồi bên thành giếng

Im lìm chiêm ngưỡng y

 

Bên cạnh nhà tôi

Sống một kẻ láng giềng

Y thường phóng uế trước nhà

Khi con gà nòi của y đi lạc

 

Y nhìn vào nhà tôi

Và chửi thề như máy

Tôi định đến mùa hè này

Sẽ đá y một đá
 

Nếu chúng ta tự đáy lòng

Không mảy may yêu người hàng xóm

Vậy hi sinh vì cách mệnh có nghĩa gì. 

 

Con trai ta chào đời 

Người bạn ta nằm xuống 

 

Khi vì sao Hôm lặn

Chúng ta có một vì sao Mai mọc

Ôi Trần Thái

Năm ta sinh đứa con trai đầu tiên

Cũng là năm em gục chết

Gã du kích mù

Bắn viên đạn mù

Vào thân thể người sĩ quan lim dim ngoài trận mạc

Trong trận chiến mù mịt này

Chúng ta làm sao tỉnh thức

Khi em chết đi

Em sẽ thành sấm sét

Thành bụi vàng

Thành gió thành mây

Trong vũ trụ hoài hoài sinh diệt

Con trai ba

Năm nay chào đời trong căn nhà ba ấm áp

Ngoài kia, ngoài khu rừng khói sương kia

Trần Thái bạn ba đã chết

 

Con sinh ra đời

Chắc gì đã là điều đáng vui

Bạn ta gục chết

Chắc gì đây là điều đáng tiếc

Con đã chào đời

Con sẽ thành gì hỡi con ta

Con sẽ thành một chính trị gia

Xúi đồng bào chơi trò chơi khủng khiếp

Con sẽ thành một nhà thơ

Một anh hùng bất lực

Con sẽ thành một giáo sư

Ru ngủ học trò

Bằng những điều con không mảy may tin

Một trẻ con mới sinh

Chắc gì là điều đáng vui

Một người chết

Chắc gì là điều đáng tiếc 

 

Bài ca khổ nhục
 

Mày về thăm ta như chuột lột

Thất thểu chỉ còn xương với cốt

Tráng sĩ kia hề qui cố hương

Thê thảm còn hơn thằng cốt đột

Tráng sĩ kia hề qui cố hương

Chinh chiến sao mày không chết tốt

Dăm đồng rượu trắng vội bày ra

Nhậu để khói sầu lên ngút ngút

Ðó là phương thuốc trị bùi ngùi

Ðốt lòng uất hận cao ngùn ngụt

Ngửi mày một tí xem làm sao

Thân thể mày bay mùi binh đao

Ngày trước mày hiền như đất cục

Giờ mở miệng ra là chửi tục

Hà hà ra thế con nhà binh

Ngôn ngữ thơm tho như mùi cứt

Ngày trước mày định đi tu tiên

Giờ lính tu bi-đông ừng ực

Người đời dễ đâu theo ý mình

Như hạt bụi nhằm con gió trốc

Bạn mày nằm nhà thất nghiệp dài

Mẹ già không tính tiền cơm thuốc

Ngày xưa văn nghệ ta mê làm

Cách mệnh còn hăng say vượt bực

Giờ tối nằm mơ chỉ thấy tiền

Nhân nghĩa gì gì quên tuốt luốt

Thèm tiền song quả đứa vô tài

Nên thằng ta đây chỉ có nước

Mỗi tuần một vé số mươi đồng

Thê thảm ôi làm sao tả được

Hai ta cùng quẫn như thế này

Nhắc làm chi nữa cho tủi nhục

Vậy xem như mình đã chết rồi

Chí lớn mộng to đều đã vứt

Quên trời quên đất quên luôn ta

Dăm đồng rượu trắng cùng say khướt. 

 

Tha lỗi cho tôi
 

Tiếc mày không gặp tao ngày trước

Ta cho mày say quất cần câu

Rượu bia bốn chục chai đồ bỏ

Uống từ chạng vạng suốt đêm thâu

 

Thành phố giới nghiêm ta ngất ngưỡng

Một mình huýt sáo một mình nghe

Theo sau còn có vầng trăng lạnh

Cao tiếng cười buông tiếng chửi thề

 

Thời đó là thời ta chấp hết

Lửng lơ hoài trên chiếc đu quay

Ðời mình như ly rượu cạn

Hắt toẹt đời đi chẳng nhíu mày

 

Thời đó là thời ta bất xá

Sẵn sàng chia khổ với anh em

Hơi cay, đạn khói, dùi ba trắc

Bước cũng không lui trước bạo quyền

 

Bây giờ ta đã thành ti tiểu

Uốn vào khuôn khổ cuộc đời kia

Loanh quanh trong chiếc chuồng vuông chật

Sống đủ trăm năm kiếp ngựa què.


 
 


Những năm tâm hồn còn trữ tình điên mê vì thi ca và triết học
 


Ngoài nghĩa trang có một tòa cổ miếu


Trưa học về chàng hay trốn vào đây


Gởi tâm hồn vào những đám mây bay


Ði tranh luận cùng thánh hiền thiên cổ


 


Ðến thư viện chàng vội vàng trở lại


Chồng sách cao chôn mất nửa đời người


Còn thi ca? Ta không còn muốn nhớ


Những thiên đường không tưởng tuổi mê chơi


 


Có một lần trong đêm mù thác loạn


Trăng non nằm trên bãi nước vi vu


Tôi cất tiếng, tiếng chìm trong tiếng sóng


Chàng đi lùi như một kẻ miên du


 


Trùng bọt biển tấp chìm vào chân sóng


Em là chim bay thoát tới trời xa


Ta còn ta trong cánh rừng hoài vọng


Vuốt tóc bồng theo dấu vết em qua


 


Mùa bão rớt đưa tang trong thành phố


Anh không về theo ngõ tối bờ sông


Từng tối đến anh không về thổi sáo


Vì phố lầu không có kẻ ngồi mong


 


Nước dâng cao vùng biển chiều trăng đỏ


Một góc bờ ngồi đắp cát lên chơi


Chàng lặng lẽ gối lên chồng sách nhỏ


Ngủ âm thầm như chiếc bóng mùa đông.


 
 


Những điều cần nói khi thôi học 1963


 


Khi ta thôi học


Người khách trú bán ve chai già đã chết


Y đã hát cho ta nghe


Những buổi trưa buồn rầu


Trong ngôi trường đầy vết tích chiến tranh


Những bài hát làm nhớ hoài một nước cổ Trung Hoa


Một nước Trung Hoa loạn lạc


Thiếu cơm và thừa nước mắt


Ôi giấc mộng anh hùng Lương Sơn Bạc


Khi ta thôi học


Các giáo sư dạy cho lũ học trò những điều họ không tin


Và chúng ta tin những điều họ không dạy


Khi ta thôi học


Ta không biết con người sinh ra để làm gì


Và ta mải miết


Ði tìm câu trả lời


Ðể sống yên tâm 


 


Say
 
Tặng Phan Anh Dũng


 
 


Vết chém trong tâm hồn


Nhức nhối cùng con nước lớn


Sóng vỗ bọt vào ghềnh


Nỗi sầu theo rượu bia


Ðủ làm ta chếnh choáng


Một vầng trăng lãng đãng


Ðậu trên hàng dương cao


Lòng ta làm đáy hồ


Chìm trong vầng ánh sáng


Lòng ta là thạch động


Con chim tình cô đơn


Hót mãi bài vô vọng


Bãi cỏ con đường mòn


Ta chỉ là chiếc bóng


Thôi Dũng ơi hãy ngừng


Bài không tên, không tên


Vũ Thành An nức nở


Khi nghe mày hát lên


Thây ma trong cửa mộ


Không thể nào ngủ yên


Khi nghe mày khóc lên


Lòng ta là núi đá


Trên ngọn núi Bắc Sơn


Những buổi chiều lính thú


Ta tưởng đã từ lâu


Thành một người dửng dưng 


 


Chân dung tự họa


 


Ta sống ở đời như một kẻ nhàn du


Trôi qua tháng, trôi qua ngày


Trôi trên cuộc đời huyễn mộng


Trôi từ chiếc nôi ra đến nấm mồ


Trên trái đất có rừng già, núi non cùng sông biển


Trong Nguyễn Bắc Sơn có một kẻ làm thơ


Kẻ làm thơ đôi khi biến thành du đãng


Hoặc làm thơ theo khí hậu từng mùa


Bạn bè đã chia xa ta khề khà cùng sách vở


Mất bảy năm trời ta hiểu Thích Ca


Ôi nụ cười đã từng đêm ta mất ngủ


Những ngày ăn gạo lức muối mè chữa bệnh


Tắm mình trong dòng triết học cực Đông


Những ngày xem zen là lẽ sống


Hạnh phúc về như nước lấp con sông


Ta đổi mới ta nồng nàn sức sống


Như mùa mưa phân phối ruộng đồng xanh


Ta dự tính giã từ vai khán giả


Nối vòng tay, vòng tay lớn Việt Nam. 


 


Chúng ta không phải sinh ra để sống như thế này


 


Những ngày lửa


Thị xã chúng ta giống như một chuồng khỉ chật


Nơi đó lũ thị dân đóng đủ trò


Và làm khổ nhau vì những điều thuần tưởng tượng


Những ngày như hôm nay


Mọi vật đối với ta đều quái gở


Người hàng xóm ta


Ðang cởi trần chửi thề khí hậu


Ðến giờ đi làm


Hắn trở thành người cảnh sát nghiêm trang


Sau khi đội mũ và thay đồng phục


Ðến giờ đi làm


Bạn ta những thằng đang cởi trần kêu khổ


Trong những căn nhà hộp


Bỗng nhiên


Trở thành quan tòa


Ðứa trở thành thầy giáo


Ðứa tài xế


Ðứa nhà văn


Ðứa quan ba


Ðứa khùng khùng


Thật là quái gở


Nhưng thật ra chúng ta là ai?


Ðêm nay trời bỗng mát


Trong đáy hồ tâm thức


Ta câu lên một bầy rắn nước


Con rắn này có tên là Nguyễn Bắc Sơn


Con này tên tiền của


Con này tình yêu


Con này danh vọng


Thật quái gở


Trong đáy hồ tâm thức, khuya nay trong cơn thiền


Ta đã câu lên và đã nhìn tận mặt


Những con rắn chết


Dường như kiếp trước ta không phải là kẻ định cư


Trong những thị trấn đầy phó bản văn minh 


 


Quà tặng bằng hữu
 


Ta bẩm sinh vốn là người thích tặng


Ngày xưa ta đến trường


Ta thường tặng cho gã hành khất


Tiền ăn sáng của mẹ ta cho


Ta tặng cho bạn bè


Những chồng sách ta hằng yêu quí


Ta định tặng cho mọi người


Một món quà thật lớn


Tặng cho người ta yêu


Tặng luôn người ta ghét


Tặng kẻ từng quen biết


Tặng luôn kẻ không quen


Tặng thế hệ mai sau


Những kẻ chưa sinh khi ta đã chết


Ðiều ta tặng chính là một điều khoái cảm


Trong gói quà


Có núi có sông


Có rừng có biển


Có những sinh vật dễ thương


Có âm thanh và ánh tượng


Có một Việt Nam


Quằn quại trong cơn đau


Có khí thế đang lên


Xây đời hậu chiến


Ðiều ta tặng chính là một bài thơ hay


Kẻ làm thơ chính trực


Là kẻ tặng mọi người


Những gì y có


Sau cùng còn cái mạng không


Y tặng nốt cho người y yêu.
 


 


Viết cho các con tôi


 Kính dâng Mẹ


 


Khi các con khôn lớn thế nào cũng nghe kể chuyện đời ba


Chuyện một nhà thơ yêu hòa bình nên bị đời cho đi khiêng đạn


Khi chiều xuống, bụi mù trời trên ngọn đồi ba đóng


Ba bắt đầu thương nhớ các con ba


Dù ở tiểu khu này ba là tên tiểu tốt


Nhưng các con nên tự hào ở tấm lòng ba


 


Ôi câu chuyện người anh hùng lỡ vận


Nên bụi đời cùng những kẻ ngu phu


Ðó là câu chuyện đời ba các con cần phải nhớ


Ôi một quãng đời dài lê bước ưu du


 


Ba không cực lòng khi bị đời khinh rẻ


Con đường ba đi đã chọn từ lâu


Nhưng khi nhìn những đám hoa râm trên đầu tóc nội


Ba đã khóc thầm khi nghĩ đến mai sau


 


Rồi mai mốt khi các con đã lớn


Hãy tìm trong trang nhục sử Việt Nam


Ðể thấu hiểu vì sau ba khổ cực


Vì sao nên đất nước lầm than 


 


Trên đường tới nhà Xuân Hồng
 


Khi qua cầu thấy từng chùm ánh sáng


Trên những chiếc lưng trần của lũ cá thu đen


Thấy ngôi nhà em soi mình trong bóng nước


Và thấy tình yêu đầy những nỗi bi hoan


 


Khi qua nghĩa trang thấy một bầy mả đá


Nghĩ đời mình đâu đến một trăm năm


Nên muốn suốt đời làm tên lãng tử


Trăng mọc đêm nay lạnh chỗ nằm


 


Trước khi tới nhà phải trèo lên dốc


Mối tình mình cay đắng biết bao


Và tình yêu phải chăng có thật


Hay chỉ là ảo vọng đâu đâu


 


Ta vốn ghét đàn bà như ghét cứt


Nhưng vì sao ta lại yêu em?


Ôi mắt em nhìn như là bầy chuột


Ta quàng xiên nên đã sa chân. 


 


Mai sau dù có bao giờ


 


Ðêm phù cát dù bên ngoài trời rất lạnh


Nhưng trong ngôi nhà tranh của thiếu úy Hồ Ban


Có tình bạn nồng nàn như ly rượu chôn nhiều năm dưới đất


Có câu chuyện tình thi vị man man


 


Có khi nghĩ trời sinh một mình ta là đủ


Vì đám đông quậy bẩn nước hồ đời


Nhưng lại nghĩ trời sinh thêm bè bạn


Ðể choàng vai ấm áp cuộc rong chơi


 


Vì đàn bà người nào cũng như người nấy


Nên ta bảo mình thôi hãy quên em


Nhưng đàn bà đâu phải người nào cũng như người nấy


Nên suốt đời ta nhớ nhớ, quên quên


 


Dù mỗi ngày ta xé đi năm mươi tờ lịch


Nhưng thời gian đâu có chịu trôi nhanh


Dù đen bạc là nơi cố xứ


Nhưng đi biền biệt cũng không đành 


 


Thảo khấu
 


Buổi sáng xuất quân về phương Bắc


Âm thầm sương sớm toán quân ma


Qua cầu Sông Lũy nhìn quanh quất


Nước đỏ cầu đen chợt nhớ nhà


 


Nước reo bèo dạt mặt trời lên


Khói núi lời ca chú dế mèn


Cỏ gió cao che đầu tráng sĩ


Thanh cầu gõ súng nhạc leng keng


 


Vì sao ta tới đây hò hét


Học trò bẻ bút tập cầm gươm


Tập uống máu người thay nước uống


Múa may theo lịch sử điên cuồng


 


Vì sao người đến đây làm giặc


Ðóng trò tráng sĩ loạn Xuân Thu


Giận đời ghê những bàn tay bẩn


Ðưa đẩy người trong cát bụi mù


 


Buổi chiều uống nước dòng Ma Hí


Thằng Xuân bắn chết thằng Mang Khinh


Hỡi ơi sống chết là mưa nắng


Gió tối mưa đêm chớ lạnh mình


 


Ðốt lửa đồi cao không thấy ấm


Lính Chàm giận ghét Chế Bồng Nga


Chiến chinh chinh chiến bao giờ dứt


Sắt đá ồ sao lại nhớ nhà? 


 


Mật khu Lê Hồng Phong
 


Tướng giỏi cầm quân trăm trận thắng


Còn ngại hành quân động Thái An


Cát lún bãi mìn rừng lưới nhện


Mùa khô thiếu nước lính hoang mang


 


Ðêm nằm ngủ võng trên đồi cát


Nghe súng rừng xa nổ cắc cù


Chợt thấy trong lòng buồn bát ngát


Nỗi buồn sương khói của mùa thu


 


Mai ta đụng trận ta còn sống


Về ghé Sông Mao phá phách chơi


Chia sớt nỗi buồn cùng gái điếm


Vung tiền mua vội một ngày vui


 


Ngày vui đời lính vô cùng ngắn


Mặt trời thoát đã ở phương tây


Nếu ta lỡ chết vì say rượu


Linh hồn chắc sẽ biến thành mây bay


 


Linh hồn ta sẽ thành đom đóm


Vơ vẩn trong rừng động thái an


Miền Bắc sương mù giăng bốn quận


Che mưa giùm những đám sương tàn 


 


Nhắc đến Ma Lâm
 


Chiều Thiện Giáo hồn mình đầy bóng núi


Con đường mìn ươm vết máu đơm khô


Khu phố quận những đời người đã mỏi


Cỏ xanh đùn cao gió khói hư vô


 


Ðêm ngủ đổ ngâm thơ cùng đại bác


Hồn lao đao trong chuyến trực thăng bay


Ðâu có chắc mặt trời mai sẽ mọc


Trời rây mưa lành lạnh khiến thèm say


 


Khuya thức mãi trầm tư cây đèn lạp


Cháy trong lòng men nhạc Trịnh Công Sơn


Ðêm không ngủ trong những ngày bão táp


Ôi những ngày máu ứa xác quê hương


 


Tôi hỡi tôi xin đừng chết nhé


Bóng hòa bình thấp thoáng ở miền Nam


Ngày ta mong nằm trong tầm tay với


Sao thấy lòng chưa dứt mối hoang mang


 


Chiến tranh quá dài nên người quá khác


Không thể mừng vui rước tiếp hòa bình


Ðêm đen quá dài nên người quá khác


Không thể nào tin sẽ có bình minh


 


Một tiếng đồng hồ trước khi lên đường hành quân


 


Khi tao đi lấy khẩu phần


Mày đi mua rượu đế Nùng cho tao


Chúng mình nhậu đế trừ hao


Bảy ngày sắp đến nghêu ngao trong rừng


Mùa này gió núi mưa bưng


Trong lòng thiếu rượu anh hùng nhát gan


Mùa này gió bão mưa ngàn


Trong lòng thiếu rượu hoang mang nhớ nhà


Những thằng lính trẻ hào hoa


Lưu đày trong cõi rừng già núi xanh


Lao mình vào chốn phân tranh


Tiếc thương xương máu sinh thành được ư 


 


Tiệc tẩy trần của người sống sót
 


Bóng bồ câu gù trên đầu ngọn tháp


Ai chèo thuyền câu cá giữa dòng sông


Vẫn còn đây bóng dáng chiếc cầu cong


Ðây có sẵn rượu bia đồ nhắm tốt


Các bạn cũ những thằng nào vô phước


Mồ đang xanh vì cuộc chiến hôm qua


Hãy về đây mà say khướt cùng ta


Này bóng mây cao, này vòm lá thấp


Con đường phố người anh em tấp nập


Một người này yêu một chút người kia


Tay ấm trong tay chân ấm viả hè


Trái tim ấm lửa tình người ấm áp


Người sống sót nâng ly mời kẻ khuất


Lại gần đây trên bãi cỏ bờ sông


Soi mặt mình trong dòng nước xanh trong


Ðể nhìn thấy hình bản lai diện mục


Cởi áo trận và hoa mai ném tuốt


Xin giã từ đời vũ khí huy chương


Xin trở về như một kẻ hoàn lương


Xin vứt hết, xin bắt đầu lại hết. 


 


Ở đời như một nhà thơ phương Đông
 


Y là một nhà chiêm bái đích thực


Có cần chi


Ði hàng ngìn dặm đường


Ðể nhìn các thánh tích


 


Một ngày kia y chiêm bái đồng lúa chín vàng


Và tìm thấy lòng hảo tâm của trời đất


 


Một đêm kia


Y chiêm bái ngọn bấc đèn


Và tìm thấy sự ấm áp vô cùng của lửa


 


Y chiêm bái hạt muối trắng tinh


Y chiêm bái hạt mè đen bóng


 


Có lần y chiêm bái một hạt mưa sa


Trong hạt mưa có khuôn mặt trẻ con


Cùng đôi mắt chiêm bái người nữ


Y bỗng rùng mình biến thành vũ trụ.
 


 


Căn bệnh thời chiến


 


Một ngày chủ nhật phơi giầy trận


Ta bỗng tìm ra một vết thương


Vết thương bàng bạc như là khói


Ngưng đọng nhà ai ở cuối đường


Mày gởi một chân ngoài trận mạc


Mang về cho mẹ một bàn chân


Mẹ già khóc đến mù hai mắt


Ðời tàn trong lứa tuổi thanh xuân


Chiều chiều ngồi nhà hút ống vố


Cao giọng ngâm chơi khúc cố văn


Chiến tranh xa tít như là mộng


Thôi kể ra mày cũng yên phần


Ta may mắn tay chân lành lặn


Nhưng tâm hồn trống rỗng bơ vơ


Mỗi ngày chữa bệnh bằng ly rượu


Tối nằm đánh vật với cơn mơ


Ta mắc bệnh ung thư thời chiến


Thoi thóp còn một trái tim khô


Sợ hãi con người hơn thú dữ


Nhìn nơi nào cũng thấy hư vô


Mai kia trong những ngày ngưng chiến


Ta chắc rằng không thể yêu ai


Nhà thương điên nếu còn chỗ trống


Xin chiếc giường cho xác tàn phai


Mai kia khi thành đồ phế thải


Ta lên cao nguyên nằm dưỡng thương


 
 


Cười lên đi tiếng khóc bi hùng


 


Ðời bắt một kẻ làm thơ như ta đi làm lính


Bắt lê la mang một chiếc mu


Nên tâm hồn ta là một cánh đồng úng thủy


Và nỗi buồn như nước những đêm mưa


 


Trong thành phố này ta là người phản chiến


Ngày qua ngày ta chỉ thích đi câu


Râu tóc mọc dài như bầy cỏ loạn


Sống thật âm thầm, ai hiểu ta đâu


 


Dù đôi khi ta lên núi Tà Dôn uống rượu


Trời đất bao la ta chỉ có một mình


Nhưng làm sao quên cuộc đời dưới đó


Quên những thằng người bôi bẩn kiếp nhân sinh


 


Ngày hôm nay ta muốn chặt đi bàn tay trái


Ðể được làm người theo ý riêng ta


Ngày hôm nay ta muốn chọc mù con mắt phải


Ngày hôm nay ta muốn bỏ đi xa


 


Khi nâng chén lên cao ta muốn cười lớn tiếng


Cười lên đi những tiếng bi hùng


Ðời đã bắt kẻ làm thơ đi làm lính


Chiếc mai rùa đã nặng ở trên lưng
 


Nguồn: In lần đầu tại nhà xuất bản Đồng Dao, Sài Gòn, 1972.


Năm 1970 của thế kỷ hai mươi vào một buổi chiều nhiều nắng, Tú Kếu Trần Đưc Uyển và Chu Tử kéo nhau tới kiếm tôi khoe rằng họ vừa khám phá ra một nhà thơ rât độc đáo ở Phan Thiêt; nhà thơ này làm những câu thơ không giống ai, đó là Nguyễn Bắc Sơn. Cao hứng Tú Kếu với cái giọng Sơn Tây quê mùa khó nghe ngâm cho tôi nghe mấy câu thơ mà Kếu cho là tuyệt vời nhất trên cõi đời này: 
Mai ta đụng trận ta còn sống
Về ghé Sông Mao phá phách chơi
Chia sớt nỗi buồn cùng gái điếm
Đốt tiền mua vội một ngày vui
Tôi đồng ý với Tú Kếu và Chu Tử là cái anh chàng tác giả mấy câu thơ trên quả là một ngươi làm thơ có giọng điệu không giống ai, nghĩa là khá độc đáo ở cõi đời này. Theo Tú Kếu thi tác giả Nguyễn Bắc Sơn sinh năm 1944 là lính Đia Phương Quân ở Phan Thiêt, tên khai sinh là Hải có cha theo VC đi tập kêt và hiện cha Nguyễn Bắc Sơn đã hồi kêt và đang là Việt Cộng cỡ bự ở khu 6 và cũng đang đối đầu với ông con lính Đia Phương Quân.
Năm 1972 Nguyễn Băc Sơn cho xuất bản tập thơ đầu tay với tựa đề Chiến Tranh và Tôi cho thấy rõ bản chất con người của Nguyễn Bắc Sơn nhìn cuộc chiến mà chàng ta đang tham gia như thế nào:
Đêm ngủ đỗ, ngâm thơ cùng đại bác
Hồn lao đao trong chuyến trưc thăng bay
Đâu có chắc mặt trời mai sẽ mọc
Trời rây mưa lành lạnh thèm say
Nguyễn Băc Sơn tham chiến nhưng có cái nhín về cuộc chiến mình đang tham gia với một nhãn quan không giống những người cùng chiến tuyến:
Chiến tranh này cũng chỉ trò chơi
Suy nghĩ làm gì lao tâm khổ trí
Lũ chúng ta sống một đời vô vị
Nên chọn rừng sâu núi cả đánh nhau
Mượn trời đây làm nơi đốt hỏa châu
Những cột khói giả rồng thiêng uốn khúc
Rồi cuộc chiến tranh Việt Nam cũng chấm dứt và Nguyễn Băc Sơn gặp lai cha để cả hai cùng chưng hửng khi thấy rõ mình đã làm những việc chẳng ra làm sao và cùng tỉnh ngộ sững sờ nhìn nhau để năm năm sau khi cha qua đời Nguyễn Băc Sơn có bài thơ sau đây:
Bố tôi qua đời đúng năm năm
Tôi viết thơ này
Để tâm sự cùng người khuất núi
Bố tôi ước mơ làm cho loài người sung sướng
Thế là ông từ tuổi thanh xuân
Cùng bạn bè đi làm cách mạng
Ông càng làm cách mạng chừng nào
Thì loài người càng thêm sặc máu
Tôi ước mơ cõi đời tốt đẹp
Và thế là tôi làm thơ ca tụng loài người
Tôi càng ca tụng chừng nào
Thì loài ngươi càng xấu xa chừng nấy
Bố ơi bố đã ra về
Con ở lại làm thơ và chữa bệnh
Chúng ta tới nơi này để phát huy một tấm long son
Thành hay bại chỉ là chuyện vặt
Thế rồi sau đó Nguyễn Băc Sơn đọc kinh dịch, nghiên cứu Lão Tử, Trang Tử và làm thơ. Những vần thơ Nguyễn Bắc Sơn sáng tác sau này siêu thoát hơn, ít men cay hơn nhưng nồng tình đời hơn:
Buổi sáng mang tiền đi hớt tóc
Vô tình ngang một quán cà phê
Giang hồ hảo hán dăm thằng bạn
Mải mê tán dóc chẳng cho về
Về đâu, đâu cũng là đâu đó
Đâu cũng đìu hiu đất Hán Hồ
Hớt tóc cạo râu là chuyện nhỏ
Ba ngàn thế giới cũng chưa to
Thơ Nguyễn Bắc Sơn càng ngày càng độc đáo, thật hơn, người hơn và nhiều chất thơ hơn. Con đường thơ Nguyễn Bắc Sơn đã mở ra mỗi lúc một thênh thang hơn.
.

BÀI THƠ CỦA NGUYỄN BẮC SƠN
Chân dung tự họa
Đời bắt một kẻ làm thơ như ta đi lính
Bắt ta lê la mang chiếc mai rùa
Nên tâm hồn ta là một cánh đồng úng thủy
Như con nươc buồn sau mỗi cơn mưa
Ở thành phố này ta là người phản chiến
Suốt tháng ngày ta chỉ muốn rong chơi
Râu tóc mọc dài như bầy cỏ loạn
Sống thật âm thầm ai biêt ta đâu
Đôi khi ta lên núi Tà Dơn uống rươu
Đời bao la ta chỉ có một mình
Nhưng ta quên sao được cuộc đời dưới đó
Quên những con người bôi bẩn kiếp nhân sinh
Ngày hôm nay ta muốn chặt đi bàn tay trái
Để được làm người theo ý riêng ta
Ngày hôm nay ta muốn chọc mù con mắt phải
Ngày hôm nay ta muốn bỏ đi xa
Khi nâng chén lên ta cười cao tiếng
Cười lên đi những tiếng khóc bi hùng
Đời bắt một kẻ làm thơ đi lính
Chiếc mai rùa đã nặng ở trên lưng…
NGUYỄN BẮC SƠN
• Tên thật : Nguyễn Văn Hải.
• Sinh năm 1942 tại Phan Thiết
• Hiện cư ngụ tại thành phố Phan Thiết – ViệtNam.
TÁC PHẨM ĐÃ XUẤT BẢN :
• 1972 – Chiến tranh Việt Nam và tôi.
• 1995 – Đời như một nhà thơ đông phương.
• 1999 – , tuyển tập thơ nhiều tác giả.Biển của một thời

No comments:

Post a Comment